WAŻNE INFORMACJE DLA PRODUCENTÓW ZIARNA KUKURYDZY
OTRZYMANE Z ARVALIS – FNPSMS 
PODOBNE ZASADY JAK WE FRANCJI OBOWIĄZUJĄ W POLSCE

Optymalizacja zbioru kukurydzy na ziarno (Zalecenia agrotechniczne 
Arvalis – FNPSMS) 

Dążenie do osiągnięcia jak najlepszego stosunku ilości/jakości 

Jakość zbiorów zależy w równej mierze od warunków suszenia i przechowywania ziarna co od momentu 
zbioru. Rolnicy dążą więc do optymalizacji ekonomicznej, dbając jednocześnie o odpowiedni stan sanitarny 
roślin. Optymalny plon uzyskuje się po zakończeniu procesu odkładania asymilatów, kiedy u nasady 
ziarniaka wykształca się « czarna plamka ». Mimo, że nie zawsze istnieje związek między jakością a 
wilgotnością ziarna, wilgotność kolb kukurydzy ma bezpośredni wpływ na straty i/lub uszkodzenia ziarna, a 
więc na ostateczną ilość całego i oczyszczonego ziarna, jaką można uzyskać. 

Niedopuszczenie do uszkodzenia ziaren  

Należy zadbać o to, aby zbiory były przeprowadzone w sposób « właściwy i staranny ». Taki zbiór pozwala 
bowiem na pozostawienie na polu ziaren uszkodzonych lub dotkniętych fuzariozą jak również 
zanieczyszczenia, których wilgotność jest zawsze większa od wilgotności kukurydzy i które powodują jej 
przegrzanie. Odpowiednie ustawienie parametrów pracy kombajnu (prędkość jazdy, regulacja bębna, 
zespołu czyszczącego…) zapewnia czystość i zmniejsza ryzyko pękania i łamania się ziarna. Bowiem ziarna 
uszkodzone w momencie zbioru przy każdym przeładunku nieuchronnie powodują powstawanie nowych 
pęknięć i tworzą odpad nie nadający się do sprzedaży, a ponadto osłabiają obieg powietrza wentylacyjnego 
w magazynowanym ziarnie, zwiększając tym samym ryzyko pogorszenia ich jakości sanitarnej. 

Maksymalny plon osiąga się po osiągnięciu przez ziarna dojrzałości fizjologicznej, tzn. gdy wilgotność ziarna 
wynosi około 32-30%. Pozostawienie kukurydzy na polu zmniejsza jej wilgotność na skutek osuszenia, ale 
stwarza również ryzyko pogorszenia jakości sanitarnej i zwiększenia podatności na wyleganie, co utrudnia 
zbiory. 

Wskaźnik dojrzałości ziarna kukurydzy wyznacza się w zależności od osiągnięcia maksymalnej masy ziaren 
(zakończona faza nalewania ziarna) oraz możliwie najmniejszej wilgotność ziaren, co ułatwia ich młócenie. 
Wiadomym jest, że zawartość wody w ziarnach ma wpływ na utrzymanie ziaren w całości podczas młócenia, 
wstępnego magazynowania i suszenia. Wskaźnik ten uwzględnia oczekiwania podmiotów zajmujących się 
skupem (spółdzielnie i firmy handlowe), które pod pojęciem jakości rozumieją przede wszystkim jakość 
handlową. Poniżej podano przykładowe warunki sprzedaży kukurydzy (Źródło: Związek Zawodowy ds. 
Handlu i Przemysłu ziaren pochodzących z produkcji rolniczej & produktów pochodnych – Dodatek 
techniczny nr V poświęcony sprzedaży kukurydzy): 

• wilgotność : 15.0 % 

• ziarna uszkodzone : 5.0 % 

• zanieczyszczenia : 3.5 % 

Praca wykonana w polu decyduje o jakości… 

Na jakość mają wpływ decyzje agrotechniczne podejmowane w trakcie uprawy: 

• dojrzałość (plon/wilgotność) jest optymalna jeśli odpowiednio dostosujemy wczesność mieszańca do 
warunków uprawy. 

• nalewanie ziarna oraz jego jakość technologiczna i sanitarna są odpowiednie, jeśli rośliny będą miały 
zapewnioną odpowiednią ilość wody, 

• odpowiednie zabiegi agrotechniczne od siewu do zbiorów, a mianowicie właściwa ochrona roślin przed 
szkodnikami, łodygi, poprawiają stan sanitarny roślin i ziarna, 

• stan sanitarny roślin można poprawić rozdrabniając i mieszając z glebą resztki pożniwne, 

• podczas wizyt na polu należy sprawdzać stan sanitarny kolb. Pozwala to lepiej zaplanować datę zbioru, 
wybrać te pola, gdzie zbiór powinien być przeprowadzony wcześniej, ułatwia identyfikację pochodzenia 
produkcji. Należy monitorować zwłaszcza te pola, gdzie siew był opóźniony, gdyż one są narażone na 

większe ryzyko: mniej korzystne warunki klimatyczne, zróżnicowana obsada roślin, późniejsze zbiory. 

… ale ważne jest również to, co następuje po zbiorach 

Odpowiednia dojrzałość roślin w momencie zbioru jest najważniejszym kryterium decydującym o jakości 
kukurydzy, ale ważne są również warunki, w jakich wilgotna kukurydza jest przechowywana przez podmiot 
skupujący. Zaleca się, aby nie magazynować wilgotnej kukurydzy dłużej niż 24 godziny, ewentualnie 
zapewnić wentylację odpowiednio silnym przepływem świeżego powietrza (70 do 80 m3/h/m3 ziarna), aby 
nie doprowadzić do przegrzania ziarna przed rozpoczęciem suszenia. 

Należy również dopilnować, aby poszczególne partie ziarna były suszone zgodnie z kolejnością ich odbioru i 
każdego dnia « wyzerować » stan ziarna oczekującego na suszenie. Warunki suszenia mają następnie 
zasadniczy wpływ na jakość ziarna i jego wartość przemysłową: ryzyko uszkodzenia ziarna decyduje o jego 
jakości fizycznej, jakości handlowej i wartości użytkowej. Suszenie w zbyt wysokich temperaturach, 
przeprowadzone w sposób zbyt gwałtowny, może niekorzystnie wpłynąć na skrobię i białko zwarte w ziarnie 
kukurydzy, a w konsekwencji zmniejszyć jego przydatność do produkcji skrobi.